Predmet: Softverska realizacija ekploatacije elektroenergetskih sistema (17.ESI114 )
Matične organizacione jedinice predmeta:
Studijski programi predmeta:
| Stepen i vrsta studija | Naziv |
|---|---|
| Master akademske studije | Primenjeno softversko inženjerstvo (Godina: 1, Zimski) |
Cilj:
Sagledavanje osnovnih aspekata eksploatacije elektroenergetskih sistema (EES-a), odnosno metodologija i algoritama kojima se optimiziraju pojedini problemi eksploatacije proizvodnih i prenosnih kapaciteta. Jedan od ciljeva je i obučavanje studenata za korišćenje gotovih programskih paketa za optimizaciju pogona kroz menadžment EES-a (EMS - Energy Management System), kao i učešće u timovima za razvoj EMS softvera. Cilj je i sagledavanje uticaja deregulacije tržišta električne energije i elektroprivrede na proces optimalne eksploatacije EES-a. Softverske potrebe za optimizaciju pojedinih funkcija eksploatacije EES-a.
Ishod:
Na kraju kursa studenti su u mogućnosti da: - Sagledaju osnovne tehničko-ekonomske karakteristike najvažnijih elemenata EES-a: klasične proizvodne jedinice (hidro i termo elektrane), prenosna i distributivna mreža (vodovi i transformatori), potrošačka područja i novi i obnovljivi izvori energije. - Koriste pojedine softverske pakete za optimizaciju i simulaciju dispečerskog upravljanja u realnim proizvodno-prenosnim mrežama. - Algoritamski i softverski reše osnovne analitičke funkcije eksploatacije EES-a. - Donose odgovarajuće zaključke na bazi dobijenih rezultata, u cilju optimizacije eksploatacije EES-a.
Sadržaj:
- Pregled raspoloživih komercijalnih i nekomercijalnih softverskih paketa za rešavanje optimizacionih problema (GAMS, GUROBI, CPLEX, Intel Pardiso, Matlab i drugi). - Optimizacione tehnike na koje se tipično svode problemi eksploatacije EES-a: rešavanje retkih sistema linearnih jednačina velikog reda, linearno programiranje, kvadratno programiranje, mešovito-celobrojno programiranje i konveksna optimizacija. - Energetsko-eksploatacione karakteristike potrošača. Dijagrami i krive trajanja opterećenja. Aproksimacije krive trajanja. - Energetsko-eksploatacione karakteristike hidroelektrana. Hidrogram i kriva trajanja protoka. Modelovanje hidrauličkih turbina i hidroagregata. Pogonska ograničenja. Proračun snage i energije. - Energetsko-eksploatacione karakteristike termoelektrana, gasno-turbinskih i termoelektrana sa kombinovanim ciklusom. - Energetsko-eksploatacione karakteristike novih i obnovljivih izvora električne energije: vetroelektrane i fotonaponske elektrane. - Sigurnost EES-a i koeficijenti osetljivosti. Implementacija linearnih faktora osetljivosti u tehnici retkih matrica. - Ekonomski aspekti eksploatacije EES-a. Funkcija pogonskih troškova i ograničenja. Optimalna raspodela opterećenja u termo i hidro sistemima. Svođenje problema na kvadratno programiranje sa ograničenjima i njegovo rešavanje kroz integraciju sa ranije pomenutim gotovim softverskim paketima. - Optimalni tokovi snaga. Funkcije cilja i ograničenja. Metode rešavanja (Newton kvadratni metod i linearno programiranje) i rešavanje kroz integraciju sa ranije pomenutim gotovim softverskim paketima. - Osnovni pojmovi o regulaciji učestanosti i aktivnih snaga. Primarna, sekundarna i tercijarna regulacija. - Tržište električne energije i i eksploatacija deregulisanih EES-a. Tržište energije i tržište pomoćnih usluga. Lokalna marginalna cena. Troškovi tranzita energije. Svođenje problema na linearno programiranje sa ograničenjima i rešavanje kroz integraciju sa ranije pomenutim gotovim softverskim paketima.
Metodologija izvođenja nastave:
Predavanja; auditorne vežbe; konsultacije.
Literatura:
| Autori | Naziv | Godina | Izdavač | Jezik |
|---|---|---|---|---|
| 2020 | Engleski | |||
| 2017 | Engleski | |||
| M. S. Ćalović, A. T. Sarić i P. Č. Stefanov | Zbirka rešenih zadataka iz eksploatacije elektroenergetskih sistema, Drugo prošireno izdanje | 2006 | Tehnički fakultet, Čačak | Srpski jezik |
| 2004 | Engleski | |||
| M. S. Ćalović, A. T. Sarić i P. Č. Stefanov | Eksploatacija elektroenergetskih sistema u uslovima slobodnog tržišta | 2005 | Tehnički fakultet, Čačak | Srpski jezik |
Formiranje ocene:
| Predmetna aktivnost | Predispitna | Obavezna | Broj poena |
|---|---|---|---|
| Kolokvijum | Ne | Da | 20.00 |
| Kolokvijum | Ne | Da | 20.00 |
| Prisustvo na predavanjima | Da | Da | 5.00 |
| Pismeni deo ispita - kombinovani zadaci i teorija | Ne | Da | 50.00 |
| Prisustvo na računarskim vežbama | Da | Da | 5.00 |
Izvođači nastave:
vanr. prof. dr Strezoski Luka
Vanredni profesor
Auditorne vežbe
doc. dr Kovački Neven
Docent
Auditorne vežbe
vanr. prof. dr Strezoski Luka
Vanredni profesor
Predavanja
doc. dr Obrenić Marko
Docent
