Fakultet tehničkih nauka

Predmet: Inženjerstvo površina (17.P210)

Matične organizacione jedinice predmeta: Departman za proizvodno mašinstvo
Osnovne informacije:
 
Kategorija Naučno-stručni
Uža naučna oblast Livenje, termička obrada, inženjerstvo površina i nanotehnologije
ESPB 7

Sticanje znanja iz oblasti inženjerstva površina neophodnih za izbor odgovarajućih površinskih tretmana za poboljšavanje fizičkih osobina alata i delova. Upoznavanje sa tehnikama za modifikaciju površinskih slojeva materijala. Upoznavanje sa tehnikama za nanošenje materijala u vidu tankih prevlaka. Upoznavanje sa vrstama i osobinama tankih prevlaka. Upoznavanje sa tehnikama karakterizacije modifikovanih slojeva i tankih prevlaka.

Po uspešnom završetku ovog kursa studenti su u stanju da: 1. nabrajaju, opisuju i upoređuju postupke modifikacije površinskih slojeva; 2. nabrajaju, opisuju i upoređuju postupke nanošenja tankih prevlaka; 3. navode i opisuju parametre ključne za određeni postupak modifikacije površinskih slojeva, tj. postupak nanošenja tankih slojeva; 4. navode vrste tankih prevlaka i njihove osobine i daju primere primene; 5. nabrajaju, opisuju i upoređuju postupke karakterizacije površinskih slojeva i tankih prevlaka; 6. za konkretni površinski tretman ili prevlaku biraju tehnike karakterizacije njihovih osobina; 7. navode i opisuju mehanizme trenja i habanja; 8. prepoznaju vidove habanja i predviđaju koje su fizičke osobine neophodne za umanjenje habanja i povećanje trajnosti određenog alata ili komponente; 9. analiziraju alat/deo i u skladu sa neophodnim fizičkim osobinama, geometrijom alata/dela i obimom proizvodnje izaberu odgovarajući površinski tretmant i/ili materijal tanke prevlake.

Značaj i primena inženjerstva površina. Osnovni pojmovi plazme. Modifikacija površinskih slojeva jonskim bombardovanjem. Modifikacija površinskih slojeva plazma difuzionim procesima. Tehnike nanošenja tankih prevlaka. Dijamantske prevlake. Prevlake od dijamantu sličnog ugljenika. Prevlake od kubnog bor-nitrida. Termalne barijere. Tvrde keramičke prevlake. Nanokompozitne prevlake. Tehnike ispitivanja površinskih slojeva i tankih prevlaka. Osnovi tribologije. Primena prevlake kod alata i delova.

Nastava se izvodi interaktivno u vidu predavanja i laboratorijskih vežbi. Na predavanjima se izlaže teoretski deo gradiva propraćen karakterističnim primerima iz prakse radi lakšeg razumevanja gradiva. Kada gradivo to dozvoljava na predavanjima se pokušava inicirati diskusija između studenata kako bi se povećala motivacija, proširilo razumevanje materije, proširile perspektive i raščistile potencijalne nejasnoće. Na vežbama se produbljuje gradivo izloženo na predavanjima i praktično primenjuju stečena znanja na raspoloživoj laboratorijskoj opremi. Pored predavanja i vežbi redovno se održavaju i konsultacije.

Autori Naziv Godina Izdavač Jezik
Seshan K. Handbook of Thin Film Deposition 2011 Elsevier Engleski
Kakaš, D., Zlatanović, M. Plazma depozicija zaštitnih prevlaka 1994 Naučna knjiga, Beograd Srpski jezik
K. Holmberg, A. Matthews Coatings Tribology: Properties, Mechanisms, Techniques and Applications in Surface Engineering 2009 Elsevier Engleski
Panjan, P., Čekada, M. Zaščita orodij s trdimi PVD-prevlekami 2005 Institut "Jožef Stefan", Ljubljana Slovenački jezik
Škorić, B., Kakaš, D. Karakterizacija površina mikro i nano prevlaka 2010 Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad Srpski jezik
H. Frey, H.R. Khan Handbook of Thin-Film Technology 2015 Springer Engleski
Predmetna aktivnost Predispitna Obavezna Broj poena
Predmetna aktivnost
Složeni oblici vežbi
Predispitna
Da
Obavezna
Da
Broj poena
20.00
Predmetna aktivnost
Usmeni deo ispita
Predispitna
Ne
Obavezna
Da
Broj poena
70.00
Predmetna aktivnost
Prisustvo na laboratorijskim vežbama
Predispitna
Da
Obavezna
Da
Broj poena
5.00
Predmetna aktivnost
Prisustvo na predavanjima
Predispitna
Da
Obavezna
Da
Broj poena
5.00
Predavanja
Predavanja
Laboratorijske vežbe
Laboratorijske vežbe